Waarom een multi-cloud strategie essentieel is voor de continuïteit van uw bedrijf

Als IT-manager of CTO navigeert u constant in een spanningsveld. Enerzijds is er de belofte van de cloud: flexibiliteit, schaalbaarheid en innovatie. Anderzijds is er de realiteit: een groeiende afhankelijkheid van een klein aantal hyperscalers zoals Amazon Web Services (AWS) en Microsoft Azure. De discussie wordt vaak versmald tot een technische afweging van « best-of-breed » services of een simpele « lift and shift »-migratie. Velen verwarren een multi-cloud strategie ook met een hybrid cloud, waarbij de focus ligt op de koppeling tussen on-premise en public cloud. Hoewel gerelateerd, mist dit de essentie.

De kernvraag is niet welke cloud de beste is, maar hoe u een architectuur bouwt die uw organisatie soeverein houdt over haar data, haar budget en haar operationele continuïteit. Een multi-cloud strategie is geen technologisch doel op zich, maar een fundamenteel instrument voor risicobeheer. Het is de bewuste keuze om niet alle eieren in één mandje te leggen. Het gaat over het creëren van opties en het behouden van controle in een ecosysteem dat ontworpen is om afhankelijkheid te creëren. Dit vereist een verschuiving van een projectmatige IT-aanpak naar een strategische, bedrijfsbrede visie.

In dit artikel analyseren we een multi-cloud strategie niet vanuit een technologisch, maar vanuit een strategisch risicoperspectief. We doorbreken de clichés en duiken in de concrete financiële, juridische en operationele mechanismen die uw bedrijfscontinuïteit waarborgen. Dit is geen pleidooi voor complexiteit, maar een handleiding voor controle.

Hoe voorkomt u dat u vastzit aan de prijsverhogingen van Amazon of Microsoft?

De belofte van « pay-as-you-go » in de cloud klinkt aantrekkelijk, maar de realiteit is vaak anders. Zodra uw applicaties en data diep geïntegreerd zijn in het ecosysteem van één provider, verliest u onderhandelingsmacht. Een prijsverhoging wordt dan een voldongen feit. Het probleem is niet zozeer de kost zelf, maar het gebrek aan financiële voorspelbaarheid. Onderzoek toont aan dat dit geen theoretisch risico is; organisaties ervaren gemiddeld 13% budgetoverschrijding op hun cloud-uitgaven. Dit komt door een gebrek aan inzicht en controle.

Een multi-cloud strategie fungeert hier als een economische hefboom. Door workloads en data strategisch te verdelen, creëert u een situatie waarin u niet volledig afhankelijk bent. Dit betekent niet dat u constant workloads verplaatst, maar dat u de technische en operationele capaciteit heeft om dit te doen. Deze capaciteit alleen al verandert uw positie aan de onderhandelingstafel. Het antwoord op stijgende prijzen is niet alleen reactief kosten besparen, maar proactief controle opbouwen. Dit is de essentie van FinOps: een culturele en operationele verschuiving waarbij IT, Financiën en Business samenwerken om financiële verantwoording te nemen voor het cloudgebruik.

De onzichtbare kostenpost van data uit de cloud halen die uw budget sloopt

Een van de meest onderschatte kosten in een public cloud-omgeving zijn de ‘data egress fees’. Dit zijn de kosten die providers in rekening brengen voor het verplaatsen van data *uit* hun netwerk. Data uploaden (ingress) is vrijwel altijd gratis, wat de drempel om te beginnen verlaagt. Echter, zodra uw data binnen is, wordt het verplaatsen ervan naar een andere provider, uw eigen datacenter of zelfs naar uw gebruikers een significante en vaak onvoorspelbare kostenpost. Deze kosten fungeren als een subtiele vorm van vendor lock-in, waardoor migraties of multi-cloud architecturen financieel onaantrekkelijk worden gemaakt.

De tarieven lijken per Gigabyte misschien laag, maar voor organisaties met grote datasets, zoals mediabestanden, wetenschappelijke data of backups, lopen de kosten snel op tot duizenden of zelfs tienduizenden euro’s per maand. Een multi-cloud architectuur dwingt u om vanaf dag één na te denken over datastromen. Waar wordt data gegenereerd? Waar wordt het verwerkt? En vooral: waar en hoe vaak moet het worden opgehaald? Door workloads die veel data-uitwisseling vereisen bij elkaar te plaatsen, of door providers te kiezen met gunstigere egress-voorwaarden, kan een strategische architect de totale kosten aanzienlijk verlagen.

De verschillen tussen providers zijn aanzienlijk, wat het belang van een strategische keuze onderstreept. Een vergelijking van de standaardtarieven illustreert dit punt. De volgende tabel toont een indicatie van de kosten, maar de werkelijke prijs is afhankelijk van vele factoren, zoals regio en specifieke contracten.

Server in Ierland of Amerika: wat mag juridisch wel en niet met persoonsgegevens?

De fysieke locatie van uw data is geen triviaal detail, maar een juridische en strategische kernzaak. Voor Nederlandse en Europese bedrijven is de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) leidend. Deze stelt strenge eisen aan de verwerking van persoonsgegevens. Een belangrijk principe is dat data de EU niet zomaar mag verlaten. Dataopslag bij een Amerikaanse hyperscaler op een server in Ierland lijkt een oplossing, maar de realiteit is complexer. De Amerikaanse CLOUD Act geeft Amerikaanse autoriteiten de bevoegdheid om data op te vragen bij Amerikaanse bedrijven, ongeacht waar die data fysiek is opgeslagen. Dit creëert een direct conflict met de AVG.

Dit juridische conflict is de kern van wat data-soevereiniteit inhoudt: het recht en de mogelijkheid om controle uit te oefenen over uw eigen data, in lijn met de geldende wet- en regelgeving. Vertrouwen op één enkele (Amerikaanse) provider betekent dat u dit risico impliciet accepteert. Een multi-cloud strategie biedt een uitweg. Door gevoelige persoonsgegevens bewust te plaatsen bij een Europese cloudprovider die niet onder de CLOUD Act valt, kunt u compliant blijven. Tegelijkertijd kunt u minder gevoelige, anonieme workloads laten draaien bij een hyperscaler die wellicht superieure technische functionaliteiten biedt voor die specifieke taak. Voor sectoren met extra gevoelige data, zoals de zorg, gelden nog strengere regels en normen zoals NEN 7510, NEN 7512 en NEN 7513, wat de noodzaak van strategische workload-plaatsing verder benadrukt.

Deze strategische verdeling van data op basis van gevoeligheid en juridische context is een geavanceerde, maar noodzakelijke vorm van risicobeheer. Het transformeert compliance van een lastige verplichting in een strategisch voordeel. U bent niet langer overgeleverd aan de uitkomst van juridische strijd tussen continenten, maar u neemt zelf de controle over uw juridische exposure.

De fout van « lift and shift » zonder de applicatie aan te passen aan de cloud

Een veelvoorkomende en kostbare fout bij cloudmigraties is de « lift and shift »-benadering: het één-op-één overzetten van bestaande applicaties van on-premise servers naar de cloud. Dit negeert de fundamentele verschillen in architectuur. On-premise applicaties zijn vaak monolithisch en ontworpen voor stabiele, voorspelbare hardware. Cloud-omgevingen zijn daarentegen ontworpen voor flexibiliteit, schaalbaarheid en het omgaan met storingen. Een « lift and shift »-applicatie kan niet profiteren van cloud-native voordelen zoals autoscaling en resulteert vaak in hogere kosten en lagere betrouwbaarheid dan de oude on-premise situatie.

De ware sleutel tot een succesvolle (multi-)cloud strategie is applicatie portabiliteit. Dit wordt bereikt door applicaties te moderniseren naar een cloud-native architectuur, vaak gebaseerd op microservices en containers (zoals Docker en Kubernetes). In plaats van één grote, logge applicatie, wordt de functionaliteit opgedeeld in kleine, onafhankelijke diensten. Deze diensten kunnen afzonderlijk worden ontwikkeld, geïmplementeerd en geschaald. Cruciaal is dat ze platform-agnostisch zijn: ze draaien overal waar een container-platform beschikbaar is, ongeacht de onderliggende cloudprovider. Dit is de ultieme vorm van het voorkomen van vendor lock-in: de afhankelijkheid wordt verplaatst van de provider naar de gestandaardiseerde container-technologie.

Wanneer heeft u 99,99% uptime nodig en wanneer is 99,0% goed genoeg?

Uptime-percentages en Service Level Agreements (SLA’s) zijn een hoeksteen van elke cloud-discussie. Providers adverteren graag met « three nines » (99,9%), « four nines » (99,99%) of zelfs meer. Deze cijfers lijken abstract, maar de impact op uw bedrijfsvoering is zeer concreet. Een SLA van 99% klinkt acceptabel, maar betekent in de praktijk dat een systeem tot 3,65 dagen per jaar onbereikbaar kan zijn. Voor een interne tool is dat wellicht aanvaardbaar, maar voor een kritische webshop is dat een catastrofe. Voor de gemiddelde Nederlandse webshop betekent 99% uptime een potentieel verlies van tienduizenden euro’s aan omzet.

Een multi-cloud strategie stelt u in staat om operationele veerkracht op maat te bouwen. Niet elke applicatie vereist 99,999% uptime. Door een ‘tiered’ aanpak te hanteren, kunt u de juiste beschikbaarheid toewijzen aan de juiste workload. Kritieke betaalsystemen kunnen bijvoorbeeld redundant worden uitgevoerd over twee verschillende cloudproviders in verschillende geografische regio’s (een active-active setup). Dit biedt een niveau van veerkracht dat de SLA van een enkele provider ver overstijgt. Een storing bij één provider leidt dan niet tot downtime, omdat het verkeer automatisch wordt omgeleid. Minder kritische development- of testomgevingen kunnen daarentegen prima draaien op een goedkopere, minder redundante infrastructuur.

Deze gedifferentieerde benadering van risico en beschikbaarheid is kostenefficiënter en effectiever dan een ‘one-size-fits-all’ benadering. Het vereist een diepgaand begrip van uw applicatielandschap en de bedrijfsimpact van downtime per applicatie. De volgende tabel helpt om de abstracte percentages te vertalen naar concrete downtime.

Maatwerk software of standaardpakket: wat is de slimste keuze voor een bedrijf met 10-50 fte?

Voor het Nederlandse MKB (10-50 fte) lijkt de discussie over multi-cloud wellicht een ‘grote-bedrijven-probleem’. De realiteit is echter dat veel MKB-bedrijven al in een ‘de facto’ multi-cloud situatie opereren zonder het als zodanig te strategiseren. Ze gebruiken een combinatie van standaard SaaS-pakketten voor generieke processen: Salesforce voor CRM, AFAS voor HR, Microsoft 365 voor kantoorautomatisering en misschien een Mailchimp voor marketing. Elk van deze diensten draait op een eigen, onderliggende cloudinfrastructuur (AWS, Azure, Google Cloud).

Het gebruik van meerdere standaard SaaS-pakketten plaatst een bedrijf al in een ‘de facto’ multi-cloud situatie

– Computable.nl, De voordelen van een multi-cloud strategie

De slimste strategie voor het MKB is vaak een hybride benadering. Gebruik standaard SaaS-pakketten voor processen die niet uniek zijn voor uw bedrijfsvoering. Dit is kostenefficiënt en verlaagt de beheerslast. Investeer tegelijkertijd in cloud-native maatwerk voor de processen die uw bedrijf uniek maken en een competitief voordeel opleveren. Dit kan een uniek logistiek planningssysteem zijn, een gepersonaliseerde klantportal of een specifiek data-analysemodel. Cruciaal is dat dit maatwerk vanaf dag één wordt ontworpen voor multi-cloud portabiliteit, met een API-first architectuur. Dit zorgt ervoor dat uw ‘kroonjuwelen’ niet vastzitten aan één provider en dat ze naadloos kunnen integreren met de verschillende SaaS-pakketten die u gebruikt.

Deze aanpak combineert het beste van twee werelden: de efficiëntie van standaardsoftware en de strategische flexibiliteit van maatwerk. Het erkent dat niet alles zelf gebouwd hoeft te worden, maar dat de kernprocessen die uw bedrijf definiëren, soeverein en platform-agnostisch moeten blijven.

Hoe werkt een « smart contract » in de Rotterdamse haven zonder tussenkomst van advocaten?

De principes van een multi-cloud strategie reiken verder dan kosten en uptime; ze zijn een enabler voor complexe, multi-party ecosystemen. De Rotterdamse haven is hier een perfect voorbeeld van. In de logistieke keten werken talloze partijen samen: rederijen, terminals, douane, vervoerders en expediteurs. Vertrouwen en neutraliteit zijn hier essentieel. Een technologie als blockchain, met zijn ‘smart contracts’, kan processen automatiseren en transparant maken zonder de noodzaak van een centrale, vertrouwde tussenpersoon.

Een smart contract is een stuk code dat automatisch wordt uitgevoerd wanneer aan vooraf gedefinieerde voorwaarden is voldaan (bijv. « als container X is gescand op terminal Y, maak dan betaling Z over aan partij A »). Om dit systeem betrouwbaar en neutraal te laten zijn, kan de onderliggende blockchain-infrastructuur niet afhankelijk zijn van één enkele partij of cloudprovider. Als alle ‘nodes’ (de computers die het blockchain-netwerk valideren) op AWS draaien, is het systeem in feite afhankelijk van Amazon. Dit ondermijnt het principe van decentralisatie en neutraliteit.

Waarom falen 70% van de digitale transformaties bij Nederlandse MKB-bedrijven binnen een jaar?

Het hoge faalpercentage van digitale transformaties bij het Nederlandse MKB heeft zelden een puur technologische oorzaak. De technologie is er. De oorzaak is vrijwel altijd strategisch: een gebrek aan duidelijke doelstellingen en het behandelen van de transformatie als een geïsoleerd IT-project in plaats van een fundamentele bedrijfsverandering. De adoptie van cloud-technologie is hier een schoolvoorbeeld van. Veel bedrijven stappen in de cloud met vage doelen als « flexibeler zijn » of « kosten besparen », zonder te definiëren wat dit concreet betekent en welke risico’s erbij komen kijken.

Cloud wordt te vaak gezien als een IT-project, niet als bedrijfsstrategie. Een multi-cloud strategie dwingt een bedrijf om na te denken over strategische doelen: bedrijfscontinuïteit, data-soevereiniteit en financiële voorspelbaarheid

– Mohamed El Haddouchi, Director of Solutions and Innovation at Infradata

Een multi-cloud strategie, mits goed benaderd, is het tegengif voor deze strategische vaagheid. Het dwingt een organisatie om de moeilijke vragen te beantwoorden die aan de basis liggen van een succesvolle transformatie. Het vereist dat u uw applicaties en data classificeert op basis van bedrijfskritikaliteit, gevoeligheid en strategische waarde. Het forceert een discussie over risico-acceptatie: hoeveel downtime is acceptabel voor welke dienst? Welk juridisch risico lopen we met de data van onze klanten? Welke financiële impact heeft een onverwachte prijsverhoging van 20%? Het antwoord op deze vragen vormt de input voor uw architectuur. De technologie volgt de strategie, niet andersom.

Het omarmen van een multi-cloud denkwijze is dus in essentie het omarmen van strategische volwassenheid. Het is de erkenning dat in de digitale economie, uw IT-infrastructuur geen kostenpost is, maar een kernonderdeel van uw bedrijfscontinuïteit en concurrentievermogen. De bedrijven die dit begrijpen, zijn de winnaars van morgen.

De volgende stap is niet het selecteren van een provider, maar het auditen van uw applicatielandschap op portabiliteit en het definiëren van uw beleid voor data-soevereiniteit. Begin vandaag met het bouwen van een fundament voor echte controle en duurzame bedrijfscontinuïteit.